در روزهای ابتدایی انتشار مطالب در اینترنت بعضا به جستجوهای فراوان دوستان در زمینه آمادگی جسمانی برای شاخه های مختلف کوهنوردی مواجه شدم ،اما همیشه با ضعف دنیای کوهنوردی در این مورد روبرو بودم . در فرصتی که دراوایل سال ۸۸ برایم محیا شد من موفق به دریافت مدرک مربیگری درجه ۳ آمادگی جسمانی و بدنسازی شدم . در مطلب پیش رو سعی کرده ام آموخته ها و تجارب خودم را با شما به اشتراک بگذارم .
مقدمه
انکار نکنید تاکنون بیشتر افراد کوهنورد در کشور ما بر اساس استعداد ذاتی و یا علاقه بسیار به کوهنوردی و تمرین با خود رشته کوهنوردی یا چیزی مثل آن برنامه رفته اند . حتی رویکرد سازمان ورزش کوهنوردی در گزینش ها و آزمون ها به اینصورت بوده است . یعنی افرادی که ذاتا قوی هستند و کمی هم شیب نوردی کرده اند را برای اردوهای مختلف انتخاب کرده اند که وقتی دقت میکنیم میبینیم مردم مناطق خاصی از ایران همیشه در این گزینش در جایگاه بالاتری بوده اند و معمولا کوهنورد بیچاره بدون هیچ آموزش قبلی و یا تمرین بدنی برای افزایش قابلیت ها در یک آزمون معمولا غیر استاندارد (بدون توجه به سن ، وزن ، قد و حتی بعضا سطح دانش تخصصی کوهنوردیش)شرکت میکند و خود را محک میزند . البته من کارم در اینجا نقد این جریان نیست ، بلکه هدفم توجه دادن خواننده به لزوم آمادگی جسمانی است .
اما نباید فراموش کنیم کوهنوردی یک ورزش همه جانبه است و روند آمادگی برای این رشته جدا از ورزشهای دیگر نیست ، حتی من پا را فراتر گذاشته و اصطلاح فراورزش (در همسانی با فراتکنولوژی) را به ورزش کوهنوردی اطلاق میکنم . عدم آمادگی بدنی کافی ، تمرین مناسب و حرکت صحیح سر انجام به عدم موفقیت و بد تر از آن به آسیب های بدنی می انجامد . ما برای یک ورزش همه جانبه به تمرینات همه جانبه نیاز داریم . در بدو تولد ورزشی صاحب یک بدن سالم و بی عیب و نقص و آماده هر نوع فعالیت سنگین هستیم و چند سال بعد کوهی از بیماری و درد را متحمل میشویم و نباید انکار کنیم که فقط درصد کمی از این عوارض به علت مصدومیت و .. است .
آشنای با اصطلاحات اصلی در زمینه آمادگی جسمانی و تندرستی
۱-تندرستی
از نظر سازمان بهداشت جهانی (WHO) تندرستی صرفا نداشتن بیماری و ضعف نیست . بلکه منظور از آن ، سلامت کامل جسمی و روحی است :
سلامت جسمی
سلامت اجنماعی
سلامت ذهنی و روانشناختی
سلامت روحی
۲- خوشی
خوشی ، به مفهوم کیفیت مطلوب زندگی از نظر اجنماعی ، ذهنی ، روحی و جسمی است . در حقیقت خوشی و آمادگی کلی ، شرایطی پویا و چند بعدی است که به وراثت ، محیط و اشتیاق فرد وابسته است .
۳- فعالیت بدنی
هر نوع حرکت جسمی که به وسیله عضلات اسکلتی ایجاد میشود و باعث مصرف انرژی میگردد را فعالیت بدنی میگویند . فعالیت بدنی بخش مهمی از بهبود کیفیت زندگی است ، زیرا سطح زندگی را افزایش میدهد و سلامتی جسمی ،ذهنی و روان شناختی و به طور کلی مزایای تندرستی مطلوبی ایجاد میکند .
۴- فعالیت ورزشی
فعالیت ورزشی ، مجموعه ای از فعالیت بدنی است . در واقع ورزش یک فعالیت بدنی طراحی شده و غالبا دارای ساختار است که قابلیت تکرار دارد و از نظر بهبود یا حفظ آمادگی جسمانی سودمند است .
۵- آمادگی جسمانی
آمادگی جسمانی ، اصطلاحی با مفاهیم وسیع است که برای افراد مختلف ، معنای متفاوت دارد ؛ در نتیجه بیان یک تعریف دقیق از آن کار ساده ای نیست .یکی از بهترین تعریف ها تعریف مشهور انیستیتوی طب ورزش آمریکاست : فابلیت اجرای سطوح متوسط تا شدید فعالیت بدنی ، بدون خستگی بی مورد و حفظ این قابلیت در سراسر دوره زندگی .
ترکیبات آمادگی جسمانی
با توجه به دو هدف کلی آمادگی جسمانی ، یعنی هدف تندرستی و هدف مهارتی ، عوامل آمادگی جسمانی را نیز به دو طبقه تقسیم کرده است که عبارتند از : عوامل وابسته به تندرستی (فاکتورهای اصلی تندرستی) و عوامل وابسته به مهارت حرکتی (فاکتورهای ثانویه) .
الف) فاکتورهای اصلی تن درستی
۱- انعطاف پذیری
۲- استقامت قلبی - تنفسی
۳- استقامت عضلانی
۴- قدرت عضلانی
۵ -ترکیب بدنی
ب)فاکتورهای حرکتی
۱- هماهنگی
۲- تعادل
۳- چابکی
۴- توان
۶- سرعت
با توجه به رشته خاصی که قصد فعالیت در آن را داریم و سطح فعالیتمان باید روی تک تک این موارد کار کنیم . برنامه ریزی توسط یک مربی آمادگی جسمانی یا بدنسازی آشنا با رشته ورزشی خاص شما باید صورت پذیرد .
معمولا مراجعه بی هدف شما به یک سالن بدنسازی چیزی جز کار کشیدن زیاد از عضلات نصیب شما نمی کند . حتی میزان وزنه شروع یا افزایشی و زمان اتمام دوره شما مشخص نیست . بنابر این راهی جز پیدا کردن یک مربی متخصص بدنسازی و آمادگی جسمانی و اندکی هزینه کردن ندارید . در این صورت با کمی وقت گذاشتن و تهیه چند کیلو وزنه و یک میز و پیدا کردن محلی برای نرمش و تمرین به نتیجه بهتری برای افزایش قدرت و حفظ آمادگی جسمانی خودتون خواهید رسید . این جامع تر از کوهنوردی است و حتی برای آمادگی جسمانی در سطح حفظ سلامتی هم وضع به همین منوال است .
در پایان مطلب جای اشاره ای به نحوه تربیت کارآموز و مربی در رشته های مختلف کوهنوردی هست . غالب مربیان فعلی کوهنوردی و طبعا شاگردان آنها از اصول اولیه آمادگی جسمانی و حتی یک گرم کردن ساده بی اطلاع هستند و توجه به این مطالب در طرح درسهای مهارتی فعلی از سطح کارآموزی تا مربیگری الزامی است .
مراجع :
کتاب آمادگی جسمانی - نویسندگان : دکتر عباسعلی گائینی + دکتر حمید رجبی
کلاس استاد دانشگاه در رشته تربیت بدنی و مدرس آمادگی جسمانی بابک سودمند
+ نوشته شده در پنجشنبه یکم بهمن ۱۳۸۸ ساعت 0:33 توسط شهرام عباس نژاد(Shahram Abbasnejad)
|
من یه آدم معمولی هستم . علاقه ای به سیاست روز ، روابط بین الملل ، قیمت نفت یا انرژی هسته ای و تاریخ معاصر ندارم . به طبیعت علاقه دارم .دشتها ، کوها ، غارها ، دره ها و آبشارها برام هیجان برانگیز هستن و دیواره نوردی به عنوان رشته تخصصیم برام جذابیت فوق العاده ای داره . لیسانس فیزیک از دانشگاه تربیت معلم تهران ، فوق لیسانس فیزیک از دانشگاه سمنان و دانشجوی دکتری فیزیک نجوم در دانشگاه سمنان هستم . در دفتر بازرسی شرکت مخابرات استان تهران کار میکنم . از سال 1379 عضو رسمی و از سال 1389 عضو جاوید باشگاه کوه نوردی واسکی دماوند شده ام . تو این وبلاگ بیشتر سعی میکنم کوهنوردی فنی مخصوصا دیواره نوردی رو هرچند اندک معرفی کنم . امیدوارم شما هم از اون چیزایی که من لذت میبرم لذت ببرید .با نظرات خودتون موجب شید بهتر بنویسم . ضمنا لازم به ذکره کامنتهای ناشناس با نظرات انتحاری و انفجاری حذف میشه .